Warren Buffett và Kế toán: kiến thức nào quan trọng nhất?

Một trong những kỹ năng quan trọng nhất trong đầu tư mà nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett từng đề cập là thông thạo kiến thức kế toán.

Thông thạo ngôn ngữ kế toán

Khả năng phân tích doanh nghiệp của Warren Buffett là thứ Phố Wall không thể chối cãi. Nhờ tài năng đó, Buffett đã xây dựng nên một đế chế khổng lồ với vốn hóa trên 1.000 tỷ USD và sở hữu danh mục đầu tư quy mô lớn.

Vậy, bí quyết để Buffett thành công trong thế giới kinh doanh suốt hàng chục năm qua là gì? Một trong những kỹ năng quan trọng nhất mà huyền thoại đầu tư 94 tuổi từng đề cập là thông thạo kiến thức kế toán.

Hơn 21 năm trước, Warren Buffett từng có một chia sẻ đáng chú ý khi phát biểu tại trường cũ của ông là Đại học Nebraska-Lincoln.

“Mọi người hỏi tôi rằng họ nên học gì ở trường kinh doanh. Theo tôi, các bạn phải hiểu lĩnh vực kế toán. Đó là một loại ngôn ngữ. Bạn dấn thân vào con đường kinh doanh mà không hiểu kế toán thì cũng giống như bạn đang ở nước ngoài mà không hiểu ngôn ngữ của người ta”, Buffett giải thích vào năm 2003.

“Không có gì quan trọng hơn [kiến thức kế toán]”, ông nhấn mạnh với những sinh viên ngồi bên dưới.

Một dịp khác, Buffett nói: “Tôi thỉnh thoảng lại gặp phải những CEO không thực sự hiểu kế toán. Họ cố gắng nói dối để phát triển. Bạn có thể thấy trên khuôn mặt họ sự sợ hãi khi ai đó đưa cho họ một bảng cân đối kế toán”.

Đối với Buffett, kế toán không chỉ là những con số trên một trang giấy. Đó là một bộ công cụ, một lăng kính mà ông dùng để đánh giá các khoản đầu tư tiềm năng. Buffett không chỉ dừng lại ở việc đọc báo cáo tài chính mà còn sử dụng chúng như một cửa sổ nhìn vào nội tại của doanh nghiệp.

Ví dụ thuyết phục

Trong bài phát biểu tại trường cũ, Buffett đã kể lại thương vụ mua công ty lắp ghép nhà di động Clayton Homes vào cùng năm 2003.

“Chúng tôi đồng ý mua Clayton với giá 1,7 tỷ USD”, Buffett nói, nhấn mạnh rằng kiến thức kế toán đã giúp ông đưa ra quyết định.

“Tôi thực hiện giao dịch đó thông qua điện thoại mà không cần trực tiếp gặp ban lãnh đạo Clayton, vì tôi đã thấy đủ thông qua việc đọc báo cáo kinh doanh và báo cáo thường niên của họ”, Buffett giải thích.

Một tuần sau khi hội đồng quản trị của Berkshire Hathaway chấp thuận thoả thuận, Buffett mới trực tiếp gặp người của Clayton, theo Benzinga.

Cho đến hiện tại, Clayton vẫn là quả ngọt từ tư duy chiến lược của Buffett. Dưới sự lãnh đạo của ông Kevin Clayton, người đảm nhận vị trí CEO vào năm 1999, Clayton đã phát triển mạnh mẽ.

Báo cáo tài chính quý I cho thấy doanh thu của Clayton đạt 2,7 tỷ USD, cao hơn 9,1% so với cùng kỳ năm trước. Doanh số bán nhà mới tăng 12,2% – là động lực chính cho tăng trưởng doanh thu.

Làm sao để giỏi kế toán?

Tại cuộc họp cổ đông của Berkshire vào năm 2004, một khán giả đã đề nghị Buffett giới thiệu cuốn sách kế toán yêu thích nhất của ông. Câu trả lời của Chủ tịch Berkshire gây ngạc nhiên.

Ông đáp lại: “Đã lâu lắm rồi tôi chưa đọc một cuốn sách kế toán nào”. Tuy nhiên, Buffett vẫn đưa ra một số lời khuyên để khán giả có thể tìm hiểu về kế toán và tránh xa những cạm bẫy tài chính phổ biến nhất.

“Nhưng tôi nghĩ một khi bạn đã biết những kiến thức cơ bản, bạn có thể học thêm về kế toán bằng cách đọc những bài viết hay về các vấn đề kế toán, bê bối kế toán, những thứ tương tự như vậy”, ông nói.

“Nhà hiền triết xứ Omaha” nhấn mạnh hai yếu tố quan trọng mà các nhà đầu tư thực sự cần biết là “cách các con số được kết hợp lại với nhau ” và “các nguyên tắc cơ bản” của kế toán.

Buffett nói thêm rằng (vào thời điểm đó) ông không biết bất kỳ cuốn sách hay nào có thể cung cấp cho các nhà đầu tư hiểu biết sâu rộng về hoạt động kế toán trong thế giới thực.

“Tôi không thể nghĩ ra bất kỳ cuốn sách hay nào về chủ đề này. Tôi đã đọc rất nhiều bài báo hay trên tạp chí, chúng giúp kiến thức của tôi phong phú thêm qua từng năm”, huyền thoại đầu tư chia sẻ.

Theo Buffett, các báo cáo tài chính thường niên của doanh nghiệp là một nguồn tài nguyên tuyệt vời để tìm hiểu về lĩnh vực kế toán. Các nhà đầu tư cũng có thể phân tích báo cáo thường niên để hiểu các thủ thuật kế toán đang thổi phồng hay đánh giá thấp tình hình tài chính của doanh nghiệp.

“Tôi đã đọc rất nhiều báo cáo thường niên và thấy mọi người có thể làm gì với kế toán. Nếu tôi không hiểu, tôi nghĩ có lẽ là do ban lãnh đạo doanh nghiệp không muốn tôi hiểu”.

Và theo Chủ tịch Berkshire, đây là một vấn đề đáng lưu tâm. Nếu doanh nghiệp cố gắng che giấu các con số hoặc đánh lừa cổ đông, thì đó là một dấu hiệu cảnh báo. Khi gặp trường hợp đó, “điều tốt nhất bạn có thể làm là nên tránh xa”, Buffett lưu ý.

Cuốn sách “Báo cáo tài chính dưới góc nhìn Warren Buffett”

Tác giả:

Mary Buffett từng là con dâu của Warren Buffett trong 12 năm (1981-1993), chồng cô là Peter Buffett – con trai thứ của Warren Buffett.

David Clark là một nhà nghiên cứu về Warren Buffett, các sách được viết dựa trên những ghi chép tỉ mỉ của Buffett về đầu tư trong nhiều năm.

Cuốn sách được ra đời vào tháng 7/2008.

Một số nội dung chính, câu nói hay trong cuốn sách

Benjamin Graham: 

Benjamin Graham (08/05/1894 – 21/09/1976) người khai sinh ra trường phái đầu tư giá trị, là một nhà kinh tế học, doanh nhân và là nhà đầu tư nổi tiếng và chuyên nghiệp người Anh-Mỹ. Ông bắt đầu giảng dạy về trường phái này tại Đại học Columbia vào năm 1928 và sau đó xuất bản cuốn sách nổi tiếng Phân tích chứng khoán (Security Analysis – cộng tác với David Dodd) năm 1934 và cuốn Nhà đầu tư thông minh (The Intelligent Investor) năm 1949.

Warren Buffett mô tả Nhà đầu tư thông minh (1949) là “cuốn sách hay nhất về đầu tư từng được viết”. Graham khuyên người tham gia thị trường chứng khoán trước tiên hãy phân biệt cơ bản giữa đầu tư và đầu cơ. Buffett đã đăng ký vào Trường Kinh doanh Columbia thuộc Đại học Columbia khi biết rằng Benjamin Graham đã giảng dạy ở đó. Ông đã lấy bằng Thạc sĩ Khoa học kinh tế tại Columbia vào năm 1951.

Học trò của Benjamin bao gồm: Warren Buffett, William J. Ruane, Irving Kahn, Walter J. Schloss và những người khác. Warren Buffett mô tả ông là người có ảnh hưởng lớn thứ hai trong cuộc sống của mình. Thậm chí, Warren Buffet và Irving Kahn có lấy họ Graham làm tên đệm cho con trai của mình là Howard Graham Buffett và Thomas Graham Kahn.

Nếu mua cổ phiếu bị bán đổ bán tháo ở các mức giá dưới giá trị thực trong dài hạn => cuối cùng thị trường sẽ thừa nhận sai lầm và đưa giá lên cao trở lại => bán ra kiếm lời => nền tảng học thuyết đầu tư giá trị của Graham.

Tìm kiếm các công ty đang được mua bán bằng phân nửa lượng tiền mặt mà công ty đang nắm giữ => Mua 1 usd với giá 50 xu. Không bao giờ mua với giá cao hơn 10 lần lợi nhuận, bán đi khi giá tăng 50%. Trong vòng 2 năm nếu giá không tăng sẽ bán đi bằng mọi giá.

Warren Buffett:

Các công ty “siêu sao” có một dạng lợi thế cạnh tranh nào đó tạo ra lợi thế kinh tế tương tự như độc quyền => thu thêm phí hoặc bán ra nhiều sản phẩm => Có nhiều tiền hơn. Nếu lợi thế của công ty duy trì trong một thời gian dài và bền vững => Giá trị cơ bản của doanh nghiệp có thể sẽ tiếp tục tăng trong nhiều năm =>Nếu có sự tăng trưởng liên tục => Xu hướng nắm giữ khoản đầu tư càng lâu càng tốt.

Các doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh lớn và kinh doanh trong lĩnh vực quen thuộc => hầu như không gặp rủi ro phá sản. Nếu cổ phiếu bị đẩy giá xuống thấp bao nhiêu thì chúng ta ít chịu rủi ro mất tiền khi mua vào bấy nhiêu. Giá cổ phiếu thấp thì nhà đầu tư sẽ có lợi nhuận tiềm năng càng lớn khi giá cao trở lại. Nắm giữ các cổ phiếu này càng lâu thì càng có nhiều thời gian thu lợi từ nó.

Theo Warren Buffett

Thời điểm MUA vào: khi công ty lớn gặp phải vấn đề nan giải, khó khăn… loại chỉ gặp một lần trong đời, vấn đề ở đây có thể giải quyết được.

Thời điểm BÁN ra:

1. Cần tiền để đầu tư vào công ty khác tốt hơn ở mức giá tốt hơn.
2. Khi công ty đánh mất lợi thế cạnh tranh bền vững
3. Khi giá tăng kịch trần trong ngắn hạn (một cơn sốt điên cuồng trên TTCK) làm giá cổ phiếu vượt xa giá trị thực.
4. Khi công ty có PE >40.