Warren Buffett nói chứng khoán Mỹ hiện nay như sòng bạc

Trong lá thư thường niên gửi tới các cổ đông của Berkshire Hathaway vào đầu năm nay (2024), Warren Buffett đã ví von thị trường chứng khoán ngày nay với một sòng bạc, nơi các nhà đầu tư mua bán chóng vánh với hy vọng lời to.

“Vì vài lý do, thị trường hiện nay có vẻ giống như sòng bạc hơn so với thời tôi còn trẻ”, huyền thoại đầu tư nhận xét.

“Mặc dù thị trường chứng khoán đã lớn hơn rất nhiều so với trước kia, các nhà đầu tư ngày nay lại không ổn định về mặt cảm xúc hay được đào tạo bài bản hơn so với khi tôi còn đi học”, ông nhấn mạnh.

Mối bận tâm của Buffett có phần tương đồng với Charlie Munger, người bạn thân kiêm chiến hữu của ông trong hàng chục năm. Munger đã qua đời ngày 28/11/2023, không lâu trước sinh nhật lần thứ 100.

Trong suốt sự nghiệp hơn 75 năm của mình, Munger lập luận rằng chỉ có hai loại người mua bán cổ phiếu trên thị trường chứng khoán: một là nhà đầu tư và hai là nhà đầu cơ.

Các nhà đầu tư có kỷ luật, chăm chỉ và cẩn thận khi mua bán tài sản. Vì vậy, lẽ dĩ nhiên đây là những người mà Munger yêu thích.

Trong khi đó, các nhà đầu cơ không tìm kiếm gì khác ngoài những món hời nhanh chóng nên thường bỏ qua giá trị nội tại của tài sản. Bởi vậy, cánh tay phải của Buffett không hài lòng về nhóm thứ hai.

“Họ thích cờ bạc và vấn đề là cờ bạc giống như ma tuý vậy”, Munger chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 4/2022 với một trong hai trợ lý đầu tư của Buffett là Todd Combs.

“Một số người thường hưng phấn quá đà. Nó gây nghiện như vậy đấy. Thật điên rồ, họ trở nên điên cuồng hơn. Nền văn mình của chúng ta sẽ tốt hơn nếu không có những trò cờ bạc đó”, ông bày tỏ.

Và giống như Munger, Buffett lo ngại rằng quá nhiều nhà đầu tư hiện đại đã bị mê hoặc bởi trò đầu cơ.

Theo lời “nhà hiền triết xứ Omaha”, thay vì đào sâu để tìm ra những doanh nghiệp tốt nhất, quá nhiều nhà đầu tư – đặc biệt là những người trẻ – chỉ mua những cổ phiếu thịnh hành. Họ hy vọng vài tháng, vài ngày hoặc thậm chí vài giờ sau sẽ có người trả nhiều tiền hơn cho số cổ phiếu đó.

Vậy ai hay cái gì khơi mào cho hành vi “giống sòng bạc” trên thị trường? Buffett cho rằng xu hướng game hoá các giao dịch là nguyên nhân chính. Ông nói: “Sòng bạc có sẵn trong nhiều ngôi nhà và hàng ngày cám dỗ những người bên trong”.

Warren Buffett nhấn mạnh việc mua bán cổ phiếu chưa bao giờ dễ dàng như bây giờ, chủ yếu là nhờ sự gia tăng của các ứng dụng giao dịch trực tuyến. Một khi tình trạng đầu cơ càng phổ biến, “cơn hoảng loạn” trên thị trường sẽ càng xảy ra nhanh hơn.

Làm sao để tránh hành vi cờ bạc trên thị trường?

Đối với những nhà đầu cơ đang sử dụng thị trường chứng khoán để đánh bạc, Buffett cảnh báo: Hãy nhớ ai thực sự kiếm được tiền từ cờ bạc – chỉ có nhà cái mà thôi.

“Đây là lời khuyên tài chính mà bạn phải khắc cốt ghi tâm”, ông viết trong lá thư. “Hiểu theo nghĩa bóng thì Phố Wall muốn khách hàng của mình kiếm được tiền, nhưng thứ thực sự giúp Phố Wall kiếm lời là những dịch vụ gây sốt”.

Các công ty môi giới hiện đại thỉnh thoảng sẽ mời gọi nhà đầu tư rót tiền vào cổ phiếu hoặc các sản phẩm phái sinh phức tạp với các tính năng mới lạ trên ứng dụng giao dịch của họ.

Tuy nhiên, Buffett cho rằng họ không làm vậy để giúp đỡ các nhà đầu tư nhỏ lẻ. Trái lại, các công ty môi giới chỉ muốn kiếm tiền từ phí phát sinh trên mỗi giao dịch. Điều đó có nghĩa là càng có nhiều giao dịch thì nhà cái càng lời to.

“Nhà hiền triết xứ Omaha” cho biết trong thời kỳ mà người người, nhà nhà đầu tư chứng khoán, “bất cứ thứ gì ngu ngốc cũng có thể được marketing thành những thứ hào nhoáng”.

Chủ tịch Berkshire lưu ý rằng khi tình hình “trở nên tồi tệ” và các nhà đầu cơ mất tiền khi thị trường lao dốc, họ đừng mong đợi bất cứ ai hay công lý sẽ đứng ra bảo vệ mình. Tiền sẽ về túi những nhà cái đứng sau trò đỏ đen.